Lieve collega, juf, meester, begeleider, vakdocent, coach, schoolleider en trainer,

Ik val maar gelijk met de deur in huis. Durf jij je eigen levenslessen aan te gaan? Durf jij aan jezelf te werken? Of loop je weg als het te dichtbij komt?
Heb jij de moed om je als mens verder te ontwikkelen, zodat je niet alleen een fijner mens wordt, maar ook beter in je werk met kinderen?

Jezelf ontwikkelen. Je doet je werk, ontzettend je best, je maakt overuren en maakt daarbovenop nog je pop (persoonlijk ontwikkelingsplan) voor het aankomende functioneringsgesprek en je licht het zo toe dat het weer mooi wordt goedgekeurd. Het gaat goed, jij tevreden, directie tevreden en we gaan door.

Maar voel jij ook wel eens dat het teveel wordt? De groeiende en verschillende verwachtingen van bovenaf, het gedrag van de kinderen, het gedrag en de verwachtingen van de ouders, de administratieve rompslomp, de vernieuwingsidealen, de (ongrijpbare) groepsdynamiek, de persoonlijke en collectieve doelen? Voel jij ook dat het allemaal een beetje aan de oppervlakte blijft?
Ik mis die diepte. Maar helaas, op dit moment kunnen we het huidige onderwijssysteem niet even omgooien en zorgen voor een systeem waarin iedereen een goed welbevinden heeft. Het tegenovergestelde is gaande, volgens de Algemene Onderwijsbond krijgt een op de vijf leraren een burn-out in zijn carrière.

Laten we hopen dat jij daar niet bij zit. Maar ik zie wel wat het allemaal van je vraagt en dat de stresslevels hoger worden. Dat je je welbevinden moet verbeteren, staat als een paal boven water. En dat jij de enige bent die dat kan doen, is helaas ook waar. Maar dat is best eng. Want wat gaat het met je doen? Als ik het oude loslaat komt er iets nieuws en onbekends voor in de plaats. Het vergt moed om bij jezelf naar binnen te kijken. En geloof me, je komt altijd wel weer ‘iets’ tegen. Toch weet je zelf heel goed wat je moet doen om je welbevinden te verbeteren.

Naar jezelf kijken kan alleen als je gelooft in jezelf, gelooft dat je de kracht hebt om te veranderen en wanneer je accepteert dat het oke is hoe je nu bent. Maar helaas is dit voor veel mensen al een hele opgave. Toch als je deze drie voorwaarden niet meeneemt, heb je nog een lange weg te gaan.

Begin eens met het kijken naar (leerkracht)gedrag van jezelf in een bepaalde situatie. Neem jouw reactie op de stoorzender van de groep. Ga je voor: ‘wat ben jij vervelend, zeg!’ of ‘ik vind je gedrag erg vervelend’? Het kan zijn dat je al zover bent dat het kiezen voor de laatste optie voor jou automatisme is geworden. En het is zo ontzettend belangrijk om het gedrag te scheiden van het ware kind. Want het kind is nooit zijn gedrag! Maar heb je er wel eens bij stil gestaan dat het voor jou ook geldt? Jij bent niet je (leerkracht)gedrag, maar je ‘ware ik’. Bepaald gedrag laat je zien omdat daar iets aan ten grondslag ligt. Soms zijn we ons er bewust van, soms niet. Hetzelfde geldt voor onze emoties en gedachten. Je hebt ze, maar bent ze niet. Maar wat we als gevolg laten zien is (nog te) vaak in de ogen van onze omgeving (en onszelf), wie we zijn. Behalve voor die eerlijke kinderen. Zij zien (en niet alleen de hooggevoelige kinderen) wie wij zijn. Onbewust zien zij of ons gedrag overeenkomt met onze ‘ware ik’. Maar ik hoor het je zeggen, mijn ‘ware ik’? In hoeverre jij je daarvan bewust bent hangt af van je eigen bewustzijnsniveau. Maar ga even bij jezelf naar binnen en je weet of je dichtbij bent of ver verwijderd.

Weet dat hoever je bewustzijnsniveau ook reikt, jij hebt de regie over je eigen leven. Dus accepteer dat je kan veranderen als je voelt dat het nodig is. Willen veranderen komt pas daarna. Weet dat je het kan! We leven tenslotte in een wereld waarin verandering het enige constante in ons leven is. Dus om zoveel mogelijk met de stroom mee te kunnen gaan, blokkades te voorkomen en je levensenergie te laten vloeien, verander!

Ik heb het gedaan, steeds weer de moed hebben om naar binnen kijken, mijn levenslessen aan te gaan, niets weg te stoppen en te handelen vanuit mijn hart, ook al staat het haaks op de verwachtingen van de huidige maatschappij en van jezelf. Dat het goed is (geweest) kan ik voelen, maar net zo belangrijk is de bevestiging van de kinderen. Kinderen van verschillende leeftijden die laten zien dat ze je innerlijke werk waarderen en uiteindelijk laten zien dat zij dat ook kunnen. Die kinderen durven zich te ontwikkelen. Wat je geeft, krijg je terug. En dat zal altijd zo blijven gaan…

Liefs juf Laura

P.S. weet dat je het zelf moet doen, maar nooit alleen!

Mijn ideale school

Zodra je binnenloopt voel je de veiligheid of in mijn geval de veilige energie. Je bent samen, verantwoordelijk, een familie. Het pedagogisch klimaat is goed te noemen en kinderen en leerkrachten gaan met plezier naar school.
Zodra de leider uit deze familie stapt ontstaat er een disbalans. En nu?
Nu, en niet alleen op deze ideale school, wordt er niks gedaan aan die disbalans. Althans, als je alleen van een afstand kijkt naar het grote geheel. Er wordt natuurlijk niet niks gedaan, maar er komen regels. Veel kleine regels die ervoor zorgen dat die disbalans alleen maar groter wordt. Want anders verliezen we de controle, het overzicht, en dan? Dat is natuurlijk veel te eng en zouden we nooit kunnen verantwoorden naar de grote bazen. Dus wordt het verschil tussen het oude veilige systeem en het nieuwe onveilige systeem alleen maar groter. Nu is er natuurlijk niks mis met een nieuw systeem, maar pas als het staat, gebouwd is op een holistisch, stabiele fundering, kan er iets moois opbloeien. In het nieuwe, onveilige systeem komen de instanties, inspectie en leidinggevenden kijken. Niet zomaar kijken of in gesprek gaan,en dan hebben we het nog niet eens over voelen, nee ze komen met hun lijstjes. Neem het aspect veiligheid.

Wat is veiligheid? In het onderwijs zal iedereen je vertellen: ‘één van de basisvoorwaarden die we moeten scheppen op school’ (kennen we de piramide van Maslow nog?). Daar ben je het vast mee eens. Maar veiligheid gaat niet alleen over cijfers. Het aantal hekken en sloten op school, het aantal mensen in en om het gebouw, het aantal vierkante meters, het aantal mogelijk gevaarlijke plekken op het schoolplein, het aantal kinderen op school met mogelijk agressie in de genen, het aantal jaar en de cijfers van de beoordeling van de school door de inspectie en al het andere bovenschoolse. Hoe wordt onze veiligheid beoordeeld? Hebben wij een veilige school of niet? Wie beoordeelt dat eigenlijk? Laat me je vertellen dat veiligheid eigenlijk iets heel anders is.

Veiligheid is een gevoel, warmte, saamhorigheid, tederheid, eerlijkheid, eenheid, comfort, balans, harmonie, integriteit, gevuld met liefde voor jezelf en anderen. Het gaat niet om cijfers. Ik zeg niet dat we de aantallen moeten negeren, maar het aantal aantallen en ons perspectief op dat alles moet worden veranderd. Veiligheid moet worden gevoeld.

Dus lieve collega’s, lieve inspectie, lieve ouders. Hoe ziet echte veiligheid er dan uit? Hoe creëren we deze echte veiligheid voor al onze kinderen (en onze school, allemaal onvermijdelijk met elkaar verbonden)? Het antwoord is simpel en als we geluisterd hadden (naar de kinderen en onszelf), dan hadden we het geweten: voel je veilig! Voel je warm, samen, teder, eerlijk (vooral tegen jezelf), één, comfortabel, in balans, harmonieus, integer en geliefd. Dan ben je veilig, veilig om te leren en om je te ontwikkelen. Daarom gaan we immers naar school.

Je mag sceptisch zijn (waarom zou ik aan mezelf werken, het gaat al jaren goed?). Maar we zijn allemaal met elkaar verbonden. Deze kinderen, al jullie kinderen kunnen dat nu voelen, voelen of jij je veilig voelt of niet. Dus luister alsjeblieft naar hun onuitgesproken advies en voel je veilig. Dat is veiligheid.

Nogmaals wil ik benadrukken dat we de fysieke veiligheid van de kinderen moeten garanderen op school en overal. En niet alleen van de kinderen maar van iedereen betrokken bij school. Maar als dit alles voor elkaar is, betekent het niets als je je in je diepste binnenste niet veilig voelt.

Trouwens, mocht je dit allemaal niet kunnen of willen voelen, werk eraan! Want dat is wat we tenslotte ook van de kinderen vragen tegenwoordig. Mijn eigen miljonairs en daklozen kunnen daarover meepraten. Het spijt me, jongens, dat ik me niet altijd veilig heb gevoeld.

Emoties, conflicten, emoties, wijzende vingers, goede bedoelingen en een seconde

Groep 8. Vrijdagochtend. Huilend op de gang.

“Kom, de klas in, niet hier.”
“Ik wil niet!”
“Prima, maar ik moet nu naar de klas.”

In de klas: ogen vol verwachting, vol emotie. Als duidelijk wordt dat de vraag ‘wat is er gebeurd?’ niet komt, ogen vol verbazing.

Ik geef ze ondertiteling. Wat er precies is gebeurd op het schoolplein, geen idee. Maar wat er is gebeurd, onder de waterlinie, in ons systeem, duidelijk voelbaar. Dat is er daadwerkelijk gebeurd.

Niemand krijgt de schuld en iedereen krijgt de schuld. Nee niet degene die geschopt heeft, nee niet degene die daarop reagerend geslagen heeft, nee niet degene die begonnen is maar die het goed bedoelde, nee niet degene die nu pijn heeft, nee niet degene die gescholden heeft ter verdediging, nee niet degene die alleen toe heeft staan kijken, nee niet ik. Wij allemaal. Samen.
Want wij zijn verbonden, of je nou wil of niet.

Uiteraard komt het onvermijdelijke wel naar boven. ‘Maar waarom moeten ze altijd mij hebben?’, ‘Maar ik krijg altijd de schuld!’, ‘Maar ik had er niks mee te maken’, ‘Ja maar ik heb het gezien’, ‘Ja maar hij stelt zich altijd aan’, ‘Ja maar anderen zijn veel sterker dan ik!’.

Weer een ondertiteling. Wij zijn sterk met elkaar verbonden, 19 leerlingen en 3 leerkrachten, allemaal verschillend. Thuis is iedereen sterk met anderen verbonden, 22 families. Verschillende achtergronden, 22 levens met littekens die weer opengerukt kunnen worden.

Dat alles is hier, of je nou wil of niet.

Laat het er zijn. Laten we samen zijn. Samen zijn we verantwoordelijk.

Een ommekeer, in een seconde, niet uit te leggen, alleen te voelen. Zij voelen het. Wij voelen het. Het stroomt.
Bedankt jongens.